Cách phân loại cầu thang trong thiết kế xây dựng: Cầu thang là phương tiện giao thông lên xuống giữa các mặt phẳng nằm ngang có độ cao khác nhau. Ở các công trình nhà ở nhiều tầng thì phải thiết kế đường giao thông lên xuống liên hệ giữa các tầng với nhau là cầu thang hoặc thang máy.
Nguyên tắc thiết kế cầu thang trong xây dựng nhà ở cần đảm bảo
- Cấu tạo cầu thang cần có kết cấu chịu lực tốt.
- Cầu thang nhất thiết phải có lan can tay vịn để đảm bảo sự an toàn và tiện dụng cho việc sử dụng
- Cầu thang phải đảm bảo các yêu cầu về chiều rộng cần thiết để giao thông. ( Nếu là thang thoát hiểm thì phải tuân thủ theo các yêu cầu thiết kế của thang thoát hiểm)
Phân loại cầu thang trong thiết kế và xây dựng nhà ở và phạm vi áp dụng của từng loại cầu thang xây dựng
Cách phân loại cầu thang theo độ dốc và tính chất` sử dụng
- Bậc thềm nhà và cầu thang bộ trong thiết kế nhà dân dụng thường có độ dốc là i= 1/3 : 1/1.5
- Bậc thềm và cầu thang bộ cần được sử dụng để đi bộ lên xuống giữa các tầng, các cốt cao khác nhau, có thể mang vác vận chuyển đồ đạc lên xuống. Loại cầu thang này được sử dụng phổ bến trong hầu hết các công trình kiến trúc.
Đối với thiết kế nhà ở dân dụng thông thường thì thang thường có độ dốc lớn hơn (27 đến 33 độ). Đối với nhà ở nhỏ, thì số lượng bậc không quá nhiều. Đôi khi có thể dốc tới 38 độ ( bậc cao 190, rộng 240) vẫn đi lại thuận tiện và để tiết kiệm diện tích cầu thang.
Phân loại cầu thang theo chức năng hoạt động trong công trình
Có 5 loại cầu thang bao gồm:
Cầu thang chính
Câu thang chính thường đặt ở các sảnh, các nút giao thông chính của nhà, là các thang được sử dụng nhiều nhất trong thiết kế và thi công nhà ở. Cầu thang chính được xem như xương sống của ngôi nhà, nó có kết nối các tầng với nhau và được xem như bộ phận quan trọng của công trình. Cầu thang chính trong các mẫu thiết kế nhà 2 tầng, thiết kế nhà 3 tầng thường được đặt ở vị trí trung tâm của ngôi nhà để thuận tiện cho việc đi lại và bố trí công năng sử dụng các tầng, nhà.
Cầu thang phụ
Cầu thang phụ thường đặt ở các vị trí phụ, ít sử dụng hơn. Ví dụ cầu thang đi xuống tầng hầm, tầng kho, tầng kĩ thuật, cầu thang đi lên tầng áp mái, hoặc cầu thang xuống sân chơi…Cầu thang phụ thường ít được sử dụng hơn cầu thang chính. Vì thế mà diện tích, cũng như mức độ đầu tư vào cầu thang phụ sẽ thấp hơn so với cầu thang chính.
Cầu thang phục vụ
Cầu thnag thường năng trong phòng phục vụ; hoặc có cửa ra vào riêng dành cho nhân viên phục vụ để vận chuyển đồ đạc, thức ăn,… Loại cầu thang này thường chỉ được sử dụng trong các nhà hàng, khách sạn, có khu vực bếp riêng để phục vụ khách hàng. Còn ở nhà dân thì rất hiếm khi có loại cầu thang này được sử dụng.
Cầu thang thoát hiểm
Là cầu thang dự phòng khi có sự cố dùng để thoát người. Ví dụ có hỏa hoạn, động đất,… Yêu cầu khả năng chống cháy và độ bền vững cao: Được phân bố đều cách nhau 40m.
Cầu thang cứu hỏa
Thường là thang sắt áp sát phía ngoài công trình được phân bố cách nhau khoảng 100m một cái; tùy theo loại công trình cần lắp đặt.
Phân loại cầu thang theo vật liệu
Phân loại cầu thang theo vật liệu có 4 loại như sau:
Cầu thang gỗ
Trước đây, khi chưa có các loại vật liệu hiện đại như bê tông cốt thép thì gặp nhiều. Nay ít gặp và chỉ dùng cho một số công trình đặc biệt mà cần cầu thang gỗ có đóng góp nhiều vào việc trang trí nội thất. Hoặc chỉ còn phổ biến trong dân gian ở những vùng sẵn vật liệu gỗ.
Thang gạch đá
Thường xây theo kiểu vòm cuốn, nay cũng ít gặp do việc xât dựng lâu; khó làm và giá thành cũng không hề rẻ hơn là bao ó với thang bê tông cốt thép.
Thang thép
Được chế tạo bằng thép góc, thép hình. Thường gặp trong các công trình công nghiệp. Hoặc sử dụng cho các thang cứu hỏa bên ngoài nhà.
Thang bê tông cốt thép: là loại thang phổ biến nhất trong các công trình kiến trúc hiện nay. Ưu điểm là thi công nhanh, độ bền cao, dễ tạo hình, tạo dáng; và trang trí đẹp cho nội thất.
Phân loại cầu thang theo biện pháp thi công
Đối với thang bê tông cốt thép có 2 loại:
- Thang đổ tại chỗ: áp dụng rất phổ biến cho mọi công trình
- Thang lắp ghép: Thường áp dụng với các công trình lớn có thiết kế điển hình; các cấu kiện sản xuất hàng loạt
Phân loại cầu thang theo hình dáng của thang
Gồm có: thang 1 vế, thang 2 vế, thang 3 vế, thang hình vành khuyên, thang tròn, thang xoáy ốc,…
